مشکلات املا نویسی وراهکارهای آن
انواع مشکلات املایی
1-ضعف دقّت:
-حذف یا اضافه کردن نقطه
-حذف یا اضافه کردن دندانه
-حذف یااضافه کردن سرکش
-حذف یا اضافه کردن تشدید
-حذف یا اضافه کردن یک صدا
راهکارهای افزایش دقت دردانش آموزان:
۱- دو تصویر را که شبیه به هم هستند ولی در جزئیات کمی با هم متفاوتند را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید تفاوتها و تشابهات
آنها را بیان کند.
۲-کارتی را تهیه کنیدو کلمه مورد نظر را روی آن نوشته و برخی حروف آن را حذف کنید تا کودک حروف حذفی را بنویسد. مانند: مادر
ما.... ماد...
۳-تصحیح دیکته توسط دانش آموز روش موثری است.
2-ضعف حافظه دیداری: کودک به خوبی قادرنیست تصویر حرف مورد نظر رابه خاطر آورد.ودر نتیجه در صداها وحروفی که صدا وتلفظ
آنها مثل هم است دچارمشکل می باشد
مثل: انواع (ث-س-ص)
-انواع (ت-ط)
-انواع ( اِ - - ﻪ)
-انواع ( ح- ﻬ )
-انواع (ز-ض-ظ-ذ)
-انواع(غ-ق)
راهکارهای تقویت حافظه دیداری:
۱-چند شکل و یا چند وسیله به کودک نشان داده و سپس پنهان کنید.واز کودک بپرسید نام وسایل را بگوید.
۲-چند وسیله و یا کارت را مرتب نمایید و در حضور کودک ترتیب آنها را به هم بزنید و از کودک بخواهید آنان را مانند قبل مرتب کند.
۳-تصویری را به کودک نشان داده و سپس بردارید و از کودک بخواهید جزئئات تصویر دیده شده را بیان کند.
۵-کلمه صحیح را بصورت درشت بنویسید تا کودک با انگشتش آن املای آن را در هوا بنویسد.
3-ضعف حافظه شنیداری: کودک شنیده هارا به یاد نمی آورد وبرخی از کلمات را جا می اندازد(جا اندازی کلمات یا جمله ها به دو دلیل
صورت می گیرد:1 -ضعف حافظه شنوایی 2-کند نویسی)
راهکارهای تقویت حافظه شنیداری:
۱-در ابتدا ۲ یا ۳ کلمه بگویید و از کودک بخواهید آنها را بعد از شنیدن تکرار کند.سپس تعداد کلمات را بیشتر کنید.
۲-یک جمله و سپس چند جمله بگویید و از کودک بخواهید آنها را تکرار کند.
۳-چند دستور به کودک بدهید و از او بخواهید آناه را به ترتیب اجرا کند.
4-ضعف توالی دیداری: دانش آموز ترتیب نوشتن صداها را به یاد نمی آورد. مثال:مادر=مارد درخت=ردخت دارد=دادر
برای رفع این مشکل :
۱-حرکاتی ورزشی انجام دهید واز کودک بخواهید آنها را به ترتیب اجرا کند.
۲-از کودک بخواهید حروف نوشته شده را از راست به چپ بگوید.
۳-روی یک کارت ۴-۳ حرف بنویسید تا کودک ببیند سپس از او بخواهید که حروفی را که دیده است به ترتیب بیان کند.
7-ضعف حساسیت شنیداری: کودک درشنیدن صداهای هم وزن حساس نیست (صداهای هم وزن را با هم اشتباه می گیرد و یا صداهای
آخربرخی ازکلمات را حذف می کند(مثال:صبح= صب رفتند=رفتن)
صداهای هم وزن:
مثال: (ج-ژ)
مثال: (گ-ق)
مثال: (ت-د)
مثال: (ف-و)
مثال: (ک-ت)
مثال) :ن-م)
مثال: (ب-و)
برای رفع این مشکل:
۱- از کارت تصاویر و نوار صداها استفاده شود وکودک می بایستی صدایی را که شنیده ، تصویرش را هم پیدا کند.
۲-چشم کودک را ببندید و از دیگران بخواهید او را صدا بزنند سپس کودک باید نام آن فرد را بگوید.
۳-جهت تقویت حساسیت شنوایی از بلند کردن صدای رادیو و تلویزیون پرهیز کنید.
۴-چند کلمه یکسان و متفاوت بگویید واز کودک بخواهید به شما بگوید که آیا کلماتی را که شنیده شبیه هم هستند یا نه.مانند: کار-کار جارو-پارو شیب-سیب
8-قرینه نویسی: سرعت عمل کودک زیاد است ولی برعکس می نویسد.( می بایستی با کودک جهت یابی کار شود).
9-تمیز یا تشخیص بینایی: کودک در ادراک ریزه کاریها وجزییات کلمه ای که به خاطر سپرده، دچار مشکل می باشد.
مثال: تبر=بتر روز=زور دوش=دوس خانه=جانه
برای رفع این مشکل:
۱-چند شکل مشابه و یک شکل متفاوت رسم کنید و از کودک بخواخید دور شکلی که با بقیه متفاوت است خط بکشد
۲-نمونه حروف سمت راست را از بین حروف سمت چپ پیدا کند.مثال: ل= م-ن-ل-ف
۳-نمونه کلمه سمت راست را از بین کلمات سمت چپ پیدا کند.
مثال: است= دوست-بست-است-هست
۴-حروف را درجهات مختلف روی کارت بنویسید و از کودک بخواهید حرف مشخصی را پیدا کند.
۵- شکلهای مختلف هندسی را تکمیل کند.
۶-یک روزنامه و یا متن در اختیار کودک قر ار دهید و از او بخواهید حرف خاصی را پیدا کند(مثلا صدای ق را در متن پیدا کند).
10-نارسا نویسی: دانش آموز،کلمه را بدخط،کمرنگ یا پررنگ، ولی درست می نویسد.این حالت اغلب با اختلال درکارکرد سیستم عصبی
صورت می گیرد ونشان می دهد که کودک در انجام اعمال حرکتی مورد نیاز برای نوشتن ضعیف یا ناتوان است.
برای رفع این مشکل:
۱-کودک می بایستی روی وایت برد نقاشی کند.
۲-ارتفاع میز با قد کودک متناسب باشد.
۳-نحوه مداد گرفتن کودک صحیح باشد.
۴-از مداد باریکتر استفاده شود.
۵-از کودک بخواهید روزنامه باطله مچاله کند.
۶-شکلهای مختلف را با قیچی ببرد.
۷-نقطه چین ها را کامل کند.
۸- با خمیر بازی شکلهای مختلف بسازد.
11-وارونه نویسی: به ندرت اتفاق می افتد. اگر در سنین قبل ازدبستان صورت گیرد وحتّی درکلاس اول دبستان زیاد وپی در پی تکرار شود
امری طبیعی است. اما اگر با گذشت چند ماه از سالتحصیلی رخ دهد نیاز به درمان آموزشی دارد.
روشهای رفع این مشکل:
۱-آموزش تا آگاهی(کودک اعضای بدن را بشناسدو آنها را حرکت دهد: دست چپ و پای راست-گوش راست و چشم چپ را همزمان ببندد و...)
۲-تقویت جهت یابی(بالا-پایین-چپ-راست و...)
۳-از پازل آدمک جهت شناخت اعضای بدن استفاده کند.
12-مشکلات آموزشی: چنانچه دانش آموز از آموزش کافی برخوردار نشود مرتکب این اشتباهات املایی می شود: (شده=شوده
بندگان=بنده گان و...)
-دانش آموز استثناﺋات را رعایت نمی کند . (خوا-اُ-)مثال:خواهر=خاهر خوراک=خُراک خُروس=خوروس
-سرهم نویسی(طبق دستور العمل دیکته)
-جدانویسی(طبق دستور العمل دیکته)
-اشکال درنوشتن صدای: خانه=خانِ خسته=خستِ اِمام=عِمام
روشهای رفع این مشکلات:
۱-کار در زمینه استثنائات(خوا-و...) پر کردن کلمات خالی که صدای (خوا) دارند
توسط دانش آموز-این صدا بوسیله نقطه چین نوشته شده تا
دانش آموزان آن را پر رنگ کنند -جمله سازی با کلماتی که صدای(خوا) دارند-پیدا کردن کلماتی که صدای(خوا) دارند در متن های مختلف از
جمله روزنامه و...-نوشتن کلمات مختلف که این صدا را دارند مانند: خواستن-خواهش-خواستگاری-خوابیدن-تخت خواب و...-نشان دادن
تصاویری که در آنها صدای (خوا) تلفظ می شود مانند: تخت خواب-خواهر-خواستگاری-و...)
۲-کار در زمینه صداهای ربط ( تکرار و تمرین-بر تلفظ صحیح تاکید شود- کلمات در
متن پیدا شوند-جمله سازی شود-کلمات در متن پیدا شوند-و...)
۳-کار در زمینه ه آخر کلمات:(چسبان و غیر چسبان).مانند تمرین بالا انجام شود
********************************************************
راهکارهایی جهت تقویت مشکلات دیکته نویسی
*تصحیح دیکته سایر دانش آموزان .
*نقطه گذاری ،سرکش گذاری،تشدید گذاری و دندانه گذاری برای کلماتی که توسط معلم نوشته می شود.
*رنگ آمیزی،نقاشی،وصل نقطه چین.
*کامل کردن کلمات ناقص.
*پیدا کردن کلمه صحیح از بین چند کلمه که غلط نوشته می شوند.
*تمرینات ماز،پازل، حل معما، پیدا کردن تفاوتها و تشابهات تصاویر.
*سایر بازیهای فکری.
*چند تصویر به کودک نشان داده شود و سپس تصاویر پنهان شوند و از وی خواسته شود که نام آنها را بگوید.
http://foladi.blogfa.com
دانش آموزان دوست داشتنی من